Ząb zatrzymany to taki, który zdążył się całkowicie ukształtować, ale w wyniku nieprawidłowego kierunku wyrzynania lub braku odpowiedniej przestrzeni w jamie ustnej nie mógł wydostać się na powierzchnię dziąsła.
Jakie są przyczyny zębów zatrzymanych? Kogo dotyczy ten problem?
Zęby zatrzymane mogą być klasyfikowane jako całkowicie zatrzymane (gdy są otoczone przez kość szczęki bądź żuchwy) oraz częściowo zatrzymane w sytuacji, gdy korona zdołała przebić się przez błonę śluzową, ale jej część cały czas pozostaje przykryta warstwą tkanki miękkiej.
Zjawisko to najczęściej dotyczy zębów mądrości, ale może również obejmować pozostałe zęby, np. kły i przedtrzonowce. Jakie wyróżniamy przyczyny tej nieprawidłowości?
| Przyczyny | Objawy |
| Wady zgryzu. | Brak miejsca w łuku w wyniku stłoczenia zębów. |
| Podłoże genetyczne. | Zaburzenia erupcji zębów. |
| Uszkodzenia mechaniczne. | Zniszczenie korzeni zębów sąsiednich. |
| Choroba przyzębia. | Stany zapalne w obrębie dziąseł. |
Objawy zęba zatrzymanego
Zatrzymanie zęba jest zjawiskiem, którego nie można bagatelizować ze względu na ryzyko powikłań w postaci stanów zapalnych, bólu szczęki i dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego.
Dolegliwości bólowe mogą wskazywać na istniejący problem, zwłaszcza w przypadku zatrzymanego zęba mądrości. W przypadku odczuwania dyskomfortu podczas żucia lub wystąpienia obrzęku dziąsła zaleca się wizytę u stomatologa w celu ustalenia przyczyny problemu.
Przygotowanie do zabiegu
Ekstrakcja zęba zatrzymanego bardzo często jest nieodzowną procedurą. Przed zabiegiem pacjent powinien zastosować się do kilku zaleceń. Należy unikać przychodzenia do gabinetu bezpośrednio po posiłku; zaleca się co najmniej 2-godzinną przerwę. Trzeba również zabrać ze sobą dokumentację medyczną oraz wyniki badań obrazowych.
Przebieg zabiegu ekstrakcji zęba zatrzymanego
Zabieg usunięcia zęba zatrzymanego jest bardziej inwazyjny od tradycyjnej ekstrakcji i może być obarczony ryzykiem powikłań, takich jak: uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego lub perforacja zatoki szczękowej. Dlatego przed rozpoczęciem procedury odbywa się konsultacja stomatologiczna, podczas której lekarz zbiera wywiad, ustala wskazania i przeciwwskazania oraz zleca wykonanie tomografii komputerowej CBCT, by zobaczyć dokładne położenie zęba.
Kolejnym krokiem jest przygotowanie pacjenta do zabiegu. Operacyjne usunięcie zęba zatrzymanego z reguły odbywa się znieczuleniu miejscowym, ale w wyjątkowych przypadkach konieczna może być narkoza. Zabieg polega na separacji pola zabiegowego od wnętrza jamy ustnej i nacięciu błony śluzowej dziąsła za pomocą specjalnych narzędzi stomatologicznych.
Aby dostać się do zatrzymanego zęba, chirurg nawierca okno kostne. Po zakończonej ekstrakcji umieszcza w powstałej luce preparat kościotwórczy, a dziąsło zaopatruje szwami. Po tygodniu pacjent zgłasza się na wizytę kontrolną w celu zdjęcia szwów.
Opieka po zabiegu
Po usunięciu zęba zatrzymanego rozpoczyna się okres rekonwalescencji, podczas której pacjent powinien ściśle przestrzegać zaleceń medycznych. Dlaczego jest to tak ważne? Prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej po zabiegu jest uzależnione od odpowiedniej higieny, nawyków żywieniowych i trybu życia.
Zaleca się rezygnację z palenia papierosów przynajmniej na kilka dni po ekstrakcji, ponieważ nikotynizm wpływa destrukcyjnie na kondycję ogólnoustrojową organizmu, a zatem może zaburzyć proces gojenia. Zabrania się także picia alkoholu i stosowania innych używek.
Spożywane pokarmy oraz wypijane płyny powinny mieć temperaturę pokojową. Nie należy płukać jamy ustnej przez kilka dni po zabiegu, aby nie dopuścić do oderwania się skrzepu i powstania suchego zębodołu.
Przebieg rekonwalescencji po usunięciu zęba zatrzymanego zależy w dużym stopniu od współpracy pacjenta ze specjalistą. Przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny oraz diety jest kluczowe w utrzymaniu optymalnego środowiska jamy ustnej i prawidłowym gojeniu rany.
